November 24 + 25 + 26, Sanur

Vanaf het strand zijn de contouren van de hoogste berg van Bali zichtbaar, ontdekken we. Vandaag trekken voor het eerst de flarden mist op die de horizon verdoezelen. Inleiding van een dag die nog warmer lijkt dan alle dagen die ervoor kwamen. Wat een tegenstelling tot de koelte van de bergen waar we gisteren waren.

Tot nu toe waren we een beetje zoekende. Tussen alle souvenirstalletjes en andere toeristische attracties konden we het ‘echte’ Bali maar niet vinden. Alleen in de watertempel mochten we er even aan snuffelen.

Het echte bali bevindt zich verder naar het noordwesten, rond het Buyan meer. Daar liggen de rijstvelden, dat is de gordel van smaragd, zoals we dat vroeger al op school leerden. En dat het smaragd regelmatig door beryl werd vervangen (want de rijst is klaar voor de oogst), dat vinden we niet erg.
Overal is het geluid van stromend water, het suizen van zeisen door dorre stengels, het ritselen van zaden die uit halmen worden geschud, het zoemen vanb fraaie libellen en het tevreden geloei van koeien, voor wie het leven goed is. Ze hebben ieder een eigen bungalow en het feit dat ze heilig zijn, garandeert een leven in relatieve luxe.

Ook de mensen gaat het hier goed. Huizen zijn groot, goed onderhouden en voorzien van uitgebreeide thuistempels. Ieder dorp heeft een eigen specialisme: het ene maakt dakpannen, het andere altaartjes, het derde watermeloenen en ga zo maar door.

Hoe verder noordelijk we komen, hoe rustiger de weg wordt. Al slingerend klimmen we hoger en hoger, tot aan het Buyan meer. Hier is het koel en de lucht is helder; het landschap adembenemend. Aan de oever van het meer ligt een tempel (Pura Ulun Danu), die in tijden van hoog water lijkt te drijven. Helaas ligt ze nu droog. Het resultaat van een inmiddels gestaakt experiment met geothermische energie die het waterpeil dramatischdeed zakken. Toch is het nog steeds een heerlijke plek met oude pagodes en een fraaie tuin. Hindoe- en boedhistische heiligdommen liggen dicht bij elkaar. Een ietwat opzichtige moskee er vlakbij. Hier wordt de godin van bronnen en water vereerd.
Er is net een reinigingsceremonie aan de gang. Die worden vaak een week of wat na een geboorte of begrafenis gehouden. Hele dorpen doen hieraan mee, dus het is flink druk, maar wel gezellig op het binnenplein. Er wordt gezongen en geofferd en we waren graag langer gebleven. Maar de gids en een kudde Russische toeristen jagen ons al snel weer verder.

Verder gaat het weer, bergafwaarts tot aan Gitgit. Hier ligt, in een dal, het paradijs op aarde. Vanaf grote hoogte stort een rivier zich naar beneden en de lucht is zwager met nevel. Helaas geldt ook hier de aloude regel ‘what goes down must go up again’, of zoiets. Wat een relaxte tocht richting waterval leek, blijkt een helse klim terug naar de weg. Adembenemend, alweer.

Wat een genot is daarna de botanische tuin die hier ook ligt. Koel en vrijwel verlaten, heel rustgevend. De tuin is groot, eigenlijk meer een arboretum en nog door de Hollanders aangelegd. Hoewel goed onderhouden, is ze wel aan restauratie toe. Gelukkig begint men dat hier in te zien. We zijn er gerust op dat ons entreegeldgoed zal worden besteed. Net als de tol die één van de dorpjes in de rijstvelden heft. Hiermee houden ze hun omgeving in stand en verdienen ze hun naam “Mooiste Dorp” (letterlijk vertaald). We zijn het helemaal met ze eens!